Women and elections in the „Przyjaciółka” [Best Friend] magazine 1956–1976

„Przyjaciółka” – tygodnik kierowany do kobiet wiejskich, gospodyń domowych, o niskim wykształceniu – była najbardziej poczytnym periodykiem w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Artykuł ma na celu odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu jedno z najpopularniejszych czasopism kobiecych tego okresu podejmowało zagadnienie wyborów oraz uczestnictwa i zainteresowania kobiet polityką. Analizie zostały poddane przekazy prasowe ukazujące się około dwa miesiące przed wyborami parlamentarnymi oraz do rad narodowych, a także około dwa tygodnie po ich zakończeniu, gdyż tematyka polityki podejmowana była głównie w okresie okołowyborczym. W badaniach obejmujących treści ukazujące się w latach 1956–1976 zastosowano metodę analizy zawartości prasy (według metodologii Walerego Pisarka), metodę jakościową oraz ilościową.Przyjaciółka” – a weekly addressed to rural women, housewives with low education – was the most widely read periodical in the period of the Polish People’s Republic. The article aims to answer the question to what extent one of the most popular women’s magazines of that period took up the issue of elections and the participation and interest of women in politics. The analysis was subjected to press releases appearing about two months before the parliamentary and national councils elections, as well as about two weeks after them, as the subject of politics was addressed mainly in the electoral period. The research includes content published in the years 1956–1976 using the press content analysis method (according to the methodology of Walery Pisarek), the qualitative and quantitative methods.zajko.justyna@gmail.comJustyna Zajko-Czochańska – doktorantka, absolwentka prawa i stosunków międzynarodowych Uniwersytetu w Białymstoku. Słuchaczka III roku studiów doktoranckich na Wydziale Historyczno-Socjologicznym UwB. Zainteresowania badawcze koncentruje wokół udziału kobiet w szeroko rozumianym życiu publicznym oraz w sferze prywatnej i rodzinnej głównie okresu PRL, a także na prasie kobiecej, zwłaszcza na tygodniku „Przyjaciółka”. Członek stowarzyszenia Instytut Studiów Kobiecych oraz sekretarz redakcji „Czasopisma Naukowego Instytutu Studiów Kobiecych”.Uniwersytet w Białymstoku„Do wszystkich kobiet w kraju”, Przyjaciółka, nr 21, 1969, 3.„Apel wyborczy do kobiet”, Przyjaciółka, nr 13, 1961, 5.„Będzie nas więcej”, Przyjaciółka, nr 15, 1961, 5.„Głosujemy”, Przyjaciółka, nr 22, 1965, 3.„Ile nas…”, Przyjaciółka, nr 10, 1961, 5.„Instrukcja dla wyborców”, Przyjaciółka, nr 3, 1957, 5.„Jak będziemy wybierać posłów do Sejmu”, Przyjaciółka, nr 2, 1957, 3.„Kandydatka łódzkich kobiet”, Przyjaciółka, nr 20, 1969, 5.„Kiedy, gdzie i jak”, Przyjaciółka, nr 15, 1961, 3.„List przedwyborczy do Kobiet”, Przyjaciółka, nr 3, 1957, 3.„Mandat zaufania”, Przyjaciółka, nr 23, 1965, 3.„Nasza kandydatka”, Przyjaciółka, nr 21, 1969, 5.„Nasze kandydatki”, Przyjaciółka, nr 14, 1961, 8-9.„Nasze reprezentantki”, Przyjaciółka, nr 12, 1972, 3, 6.„O naszych wspólnych sprawach”, Przyjaciółka, nr 22, 1965, 5.„O przyszłym Sejmie”, Przyjaciółka, nr 3, 1957, 2, 15.„Poselskie rozmowy”, Przyjaciółka, nr 22, 1965, 5.„Powinnaś wiedzieć”, Przyjaciółka, nr 16, 1969, 10.„Powinnaś wiedzieć”, Przyjaciółka, nr 18, 1969, 5.„Powinnaś wiedzieć”, Przyjaciółka, nr 19, 1969, 7.„Powinnaś wiedzieć”, Przyjaciółka, nr 20, 1969, 5.„Powinnaś wiedzieć”, Przyjaciółka, nr 21, 1969, 5.„Powinnaś wiedzieć”, Przyjaciółka, nr 22, 1969, 5.„Pracowite lata”, Przyjaciółka, nr 12, 1961, 2, 15.„Program rozwoju ojczyzny”, Przyjaciółka, nr 20, 1965, 5.„Przed wyborami”, Przyjaciółka, nr 14, 1965, 3.„Przed wyborami”, Przyjaciółka, nr 15, 1965, 5.„Przy urnach wyborczych”, Przyjaciółka, nr 22, 1969, 3.„Rządy bez kobiet? To niemożliwe!”, Przyjaciółka, nr 10, 1968, 7.„Sejm rozpoczął pracę”, Przyjaciółka, nr 22, 1961, 3, 5.„Styczniowa odpowiedź”, Przyjaciółka, nr 4, 1957, 3.„Twoja Rada Narodowa”, Przyjaciółka, nr 14, 1965, 9.Twoja Rada Narodowa”, Przyjaciółka, nr 13, 1965, 5.„Twoja Rada Narodowa”, Przyjaciółka, nr 16, 1965, 9.„Twoja Rada Narodowa”, Przyjaciółka, nr 17, 1965, 7.„Twoja Rada Narodowa”, Przyjaciółka, nr 19, 1965, 5.„W Sejmie”, Przyjaciółka, nr 17, 1969, 5.„Wybieramy”, Przyjaciółka, nr 16, 1961, 3.„Z kraju”, Przyjaciółka, nr 24, 1965, 3.„Z kraju”, Przyjaciółka, nr 25, 1965, 3.„Za tydzień wybory”, Przyjaciółka, nr 21, 1965, 3.Ćwik, Urszula. „Podstawowe założenia Społeczno-Obywatelskiej Ligi Kobiet w świetle «Mody i Życia Praktycznego» (1946–1951)”, w: Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski (red.), Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku. Prasa organizacji politycznych, (Białystok : Wydawnictwo Humanica, 2017), 49-58. ISBN 978-83-946177-3-8.Ćwik, Urszula. „Wybory parlamentarne i wybory do rad narodowych w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej na łamach «Kobiety i Życia» (do 1989 roku)”, w: Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski (red.), Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku, (Białystok : Wydawnictwo Humanica, 2016), 328-337. ISBN 978-83-946177-0-7.Dajnowicz, Małgorzata. „Działalność Społeczno-Obywatelskiej Ligi Kobiet w świetle «Naszej Pracy» (1947–1949)”, w: Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski (red.), Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku, (Białystok : Wydawnictwo Humanica, 2016), 295-307. ISBN 978-83-946177-0-7.Dajnowicz, Małgorzata. „Kobiety – polityka – wybory w świetle «Zwierciadła: pisma Ligi Kobiet Polskich» (1982–1990)”, w: Grzegorz Radomski, Michał Strzelecki, Katarzyna Sopolińska (red.), Rzeczpospolita w koncepcjach polskich partii i środowisk politycznych XX i XXI wieku, (Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2018), 107-126. ISBN 978-83-231-3982-9.Dajnowicz, Małgorzata. „Kobiety w polityce w wypowiedziach prasowych Krystyny Kaszuby na łamach «Kobiety i Życia» (1985–1990), w: Ewa Maj, Ewelina Podgajna, Anna Szwed-Walczak, Łukasz Jędrzejski (red.), Komunikowanie polityczne, (Lublin : Wydawnictwo UMCS, 2017), 199-210. ISBN 978-83-7784-936-1.Dajnowicz, Małgorzata. „«Zwierciadło» – platforma polityczna Ligi Kobiet w okresie PRL (1957–1961, 1982–1989)”, Rocznik Historii Prasy Polskiej, t. 20, z. 3(47), 2017, 67-90. ISSN 1509-1074.Drozdowska, Agnieszka. „Działalność Ligi Kobiet w północno-wschodniej części Polski Ludowej w latach 1975–1989 w świetle «Naszej Pracy»”, Niepodległość i Pamięć, nr 2, 2019, 184-210. ISSN 1427-1443.Drozdowska, Agnieszka. „O działalności Ligi Kobiet w okręgu białostockim (w świetle «Naszej Pracy»)”, w: Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski (red.), Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku. Polityka w prasie kobiecej, (Białystok : Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2019), 185-204. ISBN 978-83-7431-561-6.Fogelzang-Adler, Ewa. „Propaganda na rzecz Polski Ludowej. Studium przypadku na przykładzie tygodnika «Przyjaciółka» (rocznik 1952)”, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Studia Politologica, t. 6, 2011, 58-72. ISSN 2081-3333.Sokół, Zofia. „«Przyjaciółka» – tygodnik kobiecy (1948–1998). Część I – lata 1948–1951”, Kieleckie Studia Bibliograficzne, t. 6, 2001, 89-111. ISSN 1231-0972.Zajko-Czochańska, Justyna. „Matka, żona, kobieta aktywna zawodowo – obraz Polek okresu PRL”, w: Ewa Starzyńska-Kościuszko, Wojciech Markowski (red.), Kobiecość na przestrzeni wieków, t. 2, (Olsztyn : Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2018), 17-24. ISBN 978-8360636-65-7.Zajko-Czochańska, Justyna. „Monografia «Przyjaciółki» – zarys zagadnienia”, Niepodległość i Pamięć, nr 2, 2019, 213-226. ISSN 1427-1443.Zajko-Czochańska, Justyna. „Problematyka polityki na łamach «Przyjaciółki» w latach 1970–1989. Przegląd problematyki”, w: Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski (red.), Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku. Polityka w prasie kobiecej, (Białystok : Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2019), 147-155. ISBN 978-83-7431-561-6.1(6)13815